Neoplastycyzm, znany również jako De Stijl, to holenderski ruch artystyczny, który pojawił się na początku XX wieku. Powstała w oparciu o zasady harmonii, prostoty i uniwersalnego piękna. Podstawowe przekonania neoplastycyzmu opierają się na zestawie zasad estetycznych i filozoficznych, które zrewolucjonizowały sztukę współczesną. Zrozumienie tych przekonań i ich związku z De Stijl i innymi ruchami artystycznymi jest niezbędne, aby docenić wpływ tego wpływowego ruchu.
Historia neoplastycyzmu
Neoplastycyzm został założony przez holenderskiego artystę Pieta Mondriana w 1917 roku. Mondrian starał się stworzyć formę sztuki wyrażającą uniwersalną harmonię i porządek. Wierzył, że poprzez abstrakcyjne, geometryczne kompozycje można oddać istotę rzeczywistości. Neoplastycyzm był także ściśle powiązany z ruchem De Stijl, którego celem było stworzenie nowego porządku artystycznego i społecznego poprzez czystą abstrakcję i prostotę.
Podstawowe przekonania dotyczące neoplastycyzmu
Neoplastycyzm opiera się na kilku podstawowych przekonaniach, w tym:
- Uniwersalna harmonia: Neoplastycyzm starał się wyrazić uniwersalną harmonię, która według Mondriana istniała na świecie. Poprzez użycie form geometrycznych, kolorów podstawowych i niekolorowych (bieli, czerni i szarości) dążył do stworzenia języka wizualnego przekraczającego granice kulturowe i narodowe.
- Abstrakcja: Neoplastycyzm przyjął abstrakcję jako sposób na przekształcenie esencji rzeczywistości w jej najczystszą formę. Mondrian wierzył, że redukując formy do ich najbardziej podstawowych elementów, można ujawnić leżącą u podstaw harmonię wszechświata.
- Znaczenie duchowe: Neoplastycyzm pozostawał pod głębokim wpływem duchowych wierzeń Mondriana. Swoją sztukę postrzegał jako środek przekazywania prawd duchowych i drogę do większego zrozumienia. Równowaga i harmonia zawarte w jego kompozycjach miały wywoływać poczucie spokoju i wewnętrznego spokoju.
Związek z De Stijlem
Neoplastycyzm jest ściśle powiązany z ruchem De Stijl, który został założony przez grupę holenderskich artystów i architektów, m.in. Theo van Doesburga i Gerrita Rietvelda. De Stijl miał na celu zrewolucjonizowanie sztuki, architektury i projektowania poprzez wprowadzenie zasad neoplastycznych. Obydwa ruchy kładły nacisk na wykorzystanie form geometrycznych, podstawowych kolorów i redukcję elementów do ich istotnych cech. Starali się stworzyć język wizualny, który mógłby być powszechnie zrozumiany i doceniony.
Wpływ na inne ruchy artystyczne
Neoplastycyzm i De Stijl wywarli głęboki wpływ na inne ruchy artystyczne, zwłaszcza na rozwój sztuki abstrakcyjnej i nowoczesnego designu. Nacisk na abstrakcję geometryczną i czyste formy wywarł wpływ na artystów i projektantów na całym świecie. Dziedzictwo neoplastycyzmu można dostrzec m.in. w twórczości takich artystów jak Kazimierz Malewicz, Wassily Kandinsky czy szkoła Bauhaus.
Wniosek
Neoplastycyzm, ze swoimi podstawowymi przekonaniami o uniwersalnej harmonii, abstrakcji i znaczeniu duchowym, po dziś dzień inspiruje artystów i projektantów. Jej bliskie powiązania z ruchem De Stijl i jej głęboki wpływ na inne ruchy artystyczne umacniają jej pozycję jako kluczowej siły w ewolucji sztuki współczesnej i designu.